15 DE NOVIEMBRE: DÍA MUNDIAL SIN ALCOHOL
15 JASYPATEÎ: GUARI’ỹ ÁRA YVÓRAPE
Ohai: David Galeano Olivera
Leer también en (https://dgaleanolivera.wordpress.com/2021/11/15/15-de-noviembre-dia-mundial-sin-alcohol/)
Cada día 15 de noviembre se recuerda el Día Mundial sin Alcohol, por resolución de la Organización Mundial de la Salud(OMS) y con el objetivo de dar a conocer al mundo los daños físicos y psicológicos que produce en nosotros, el consumo del alcohol. Ñavõ ára 15 jasypateĩ ojegueromandu’a Guari’ỹ Ára Yvórape, Tesãi Yvoragua Aty (OMS) omboajéva’ekue kuatiáre, oipotágui maymave yvopóra oikuaa porã mba’éichapa guari’u ombyai ñande rete ha ñane apytu’ũ.
A propósito de esta fecha, en Paraguay a quien está borracho, en Guarani, se le dice ka’utambién se puede decir que alguien está “tuichaite ýre”, “tuichaite lembúre”, “tuichaite trónkore”, “ijuru tata”, “hembe’a”, “hetyma tavy”, “ojatapy ipy’áre”, “omokô”, “opichoro”, “opukapareíma”, “ovavajeýma”, “tuichaite tesa rendyre”, o bien “tuichaite tatáre”
Algunos ñe’ênga relacionados al oka’úvao borracho
- Oka’úva ha jagua ndo-faltá-i carrera-hápe
- Chéngo ndaka’úi, he’i oka’úva
- Kuña ka’u ha kure ensillado ndaij-agraciádo-i
- Ka’u rehegua ndoikéi
- Oka’úvango ndaha’éi gente
- El último trago, he’i oka’úva
- Nde trágo-pe kavaju jepe ikatu ñambojahu
Algunos nombres del aguardiente o caña en Guarani
- Guaripóla (guari)
- Taguato resay
- Takuare’ê rykue
- Jaguarete ry’ái
- Oka’úva kamby
- Iróva